طراحي، يك اصطلاح نسبتا گسترده و مبهم است. وقتي شخصي به شما ميگويد كه من يك طراح هستم، به روشني براي شما مشخص نميشود كه فعاليت روزانه او دقيقاً شامل چه كارهايي ميشود. ذيل چتر طراحي، وظايف متعددي جاي گرفته است كه معمولاً هر كدام زمينه هاي تخصصي اي به حساب مي آيند.

UI چيست ؟

در دنياي تكنولوژي، هر آنچه در يك دستگاه هوشمند به گونه اي طراحي شده باشد كه بتواند با انسان ايجاد تعامل كند، «رابط كاربري» ناميده مي شود. رابط كاربري، كاراكترهاي تصويرسازي شده، پيام هاي راهنما و چگونگي دعوت يك وب سايت يا اپليكيشن از كاربرانش براي تعامل و پاسخ آنها به اين دعوت است.

در كامپيوترهاي اوليه رابط كاربري تنها محدود به تعداد دكمه روي صفحه فرمان متصدي و فرم هاي گزارش پانچ شده خروجي دستگاه بود. با گذشت سال ها، كاربر به توانايي تعامل با يك كامپيوتر آنلاين دست يافت و رابط كاربري (UI) به يك صفحه نمايش خالي با يك خط براي نوشتن دستور، يك صفحه كليد و مجموعه اي از دستورها و پاسخ هاي كامپيوتر به آنها تغيير يافت.

اگر چه طراحي رابط كاربري مفهومي قديمي تر بوده و بيشتر از آن استفاده شده است، اما به علت برداشت هاي غلط بسيار، يافتن پاسخي براي سوال “طراحي رابط كاربري چيست؟” امري دشوار است.

همانند طراحي تجربه كاربري، طراحي رابط كاربري نيز نقشي چند وجهي و چالش برانگيز است. طراح رابط كاربري مسئول تبديل محتوا،طرح و ظاهر يك محصول به تجربه اي جذاب براي كاربر است.

نقش طراحي رابط كاربري براي هر رابط ديجيتال و كاربران آن در زمينه احساس ناشي از برند و اعتماد به برند نقشي بسيار مهم و ضروري مي باشد. گرچه ارتقا حس ناشي از برند و اعتماد به برند به طور خاص وظيفه ي طراح رابط كاربري نيست، اما طراحي رابط كاربري محصولات برند بر اين دو موضوع تاثيرگذار است.

UI كه مخفف user interface مي باشد در فيلد اثر متقابل ماشين و انسان در صنعت طراحي، فضايي مي باشد كه اثر متقابل بين انسان و ماشين به وجود مي آيد. هدف اين اثر متقابل اجازه براي عملكرد موثر و كنترل ماشين از سمت انسان مي باشد، در حاليكه ماشين اطلاعاتي را باز مي گرداند كه كمك به تصميم گيري هاي كاربران مي نمايد.

طراحان UI معمولاً وظيفه يكپارچگي سبك طراحي در كل روند محصول را نيز بر عهده دارند، به صورتي كه به صورت شهودي، نوع چينش و محتواي صفحات با يكديگر همخواني داشته باشد و همچنين زبان طراحي مورد استفاده سازگاري خودش را در تمامي روند ها و صفحات محصول حفظ نمايد. حفظ اين ثبات در نمايش المان ها، نمايش خطاها و سبك طراحي ضروري مي باشد.

آخرين وظيفه ي طراح رابط كاربري نيز پياده سازي طراحي به كمك يك توسعه دهنده است. در گذشته تفاوتي ميان طراح رابط كاربري و توسعه دهنده قائل نمي شدند. اما امروزه طراح وب (كه در واقع همان طراح رابط كاربري است كه توانايي كدنويسي دارد) به عنوان طراح رابط كاربري شناخته مي شود. طراحي رابط كاربري امري است كه بر پايه ساخت رابط كاربري هايي جذاب با گذر زمان تكيه دارد و با گذشت زمان دچار تكامل و تغيير مي شود.

هدف طراحي رابط كاربري ساده و موثرسازي تعامل ها در حد امكان است. به دليل اهميت بالاي كاربر و نيازهاي او در اين طراحي، طراحي رابط كاربري را طراحي «كاربر محور» نيز مي نامند.

رابط كاربري، به طور كلي مجموعه اي از معماري اطلاعات، طراحي تعاملي و طراحي بصري است. طراحي رابط كاربري، دانش طراحي وبسايت ها، كامپيوترها، اپليكيشن ها، ماشين ها، دستگاه هاي ارتباطي هوشمند و اپليكيشن هاي نرم افزاري با تمركز بر تعامل و تجربه كاربري است.

به طور كلي مي توان گفت طراحي رابط كاربري سه بخش از محصول را تشكيل مي دهد:

• :Senseشامل كنش و واكنش محصول در رابطه با ورودي كاربر و يا محيط هاي نمايش متفاوت است
• :Skinشامل نمايش بصري و گرافيكي محصول است
• :Makeup شامل دستورالعمل ها و نكات و راهنماهايي است كه كمك مي كند كاربر تجربه بهتري داشته باشد.

در يك همه پرسي كه از طراحان رابط كاربري غير ايراني توسط وب سايت صورت گرفته بود، طراحان اين تعاريف را ارائه داده اند:

«طراحي رابط كاربري، زيباسازي پيكسل به پيكسل يك طرح است كه جزيي از ساختار تجربه كاربري به شمار مي رود. طراحي رابط كاربري كم اهميت تر از هيچ بخشي از فرايند طراحي نيست و بخش عظيمي از چيزي است باعث شكل گيري يك تجربه كاربري فوق العاده مي شود. ابتكار در طراحي رابط كاربري، همه چيز نيست. يك رابط كاربري (UI) زيبا ممكن است باعث ايجاد تجربه اي خوشايند شود، اما يك رابط كاربري خوب در كنار يك تجربه كاربري ضعيف، طرح ضعيفي محسوب مي شود.»

طراحي رابط كاربري فرايند ساخت يك زبان بصري و سلسله مراتب هايي است كه به كاربر اجازه استفاده و تعامل با يك اپليكيشن را مي دهد.

طراحي رابط كاربري ساخت رابطي قابل استفاده براي دستگاه هاي انسان ها است و شامل كاربر و اعمال طبقه بندي شده، نيازها و اهدافش؛ راحتي و سهولت در استفاده، وضوح و زيبايي اجرا؛ انعطاف پذيري و انطباق پذيري در دستگاه هاي مختلف مي شود و در نهايت، طراحي رابط كاربري روندي است كه شيوه كار ماشين ها را به شيوه تفكر انسان ها ترجمه مي كند.

بر پايه طراحي رابط كاربري، نقشي به عنوان طراح تعاملي نيز تعريف مي شود. گري بودهو (Gary Bodhoo) اين كلمه را ضد و نقيض مي خواند چراكه توهمي از درك و كنترل ايجاد مي كند. در عين هم پوشاني، ميان طراحي رابط كاربري، استراتژي محتوا، معماري اطلاعات، تجربه كاربري تفاوت هاي ساختاري نيز وجود دارد. بودهو، واژه «قصه گو» (Story teller) را براي اين نقش پيشنهاد مي دهد.

رابط كاربر مي تواند به طور كامل تجربه كاربري را در بر گيرد، كه ممكن است زيبايي ظاهري دستگاه، زمان پاسخ گويي و محتوايي كه در چهارچوب رابط كاربري به كاربر ارائه مي شود را شامل شود.

رابط كاربر ضعيف يكي از دلايل غير قابل استفاده شدن صفحات وب (و اپليكيشن) است. بنابراين، هدف طراحي ابزاري است كه خوشايند بوده و در عين حال مناسب با انتظار كاربران باشد و به آساني بتوانند با آن كار كنند. كيفيت رابط كاربري هر وب گاه يا اپليكيشن، كيفيت تعامل كاربران با آن را مشخص مي سازد.

طراحي رابط كاربري اولين عنصر موثر براي شكل گيري ارتباط ميان كاربر و فضاي وب گاه يا اپليكيشن است. اولين بخشي كه ذهن مخاطب را با خود درگير مي كند. عاملي كه موجب تداوم حضور در فضاي يك وب گاه يا اپليكيشن يا برعكس منجر به گريز از آن فضا مي شود.

طراحي رابط كاربري، به عنوان يكي از شاخصه هاي هنر كاربردي، اساسا با زيباشناسي، روان شناسي، نظام نشانه ها و فن آوري در ارتباط است. توجه به هريك از موراد بيان شده در طراحي رابط كاربري، نقش موثري را در بهبود برقراري ارتباط با كاربران خواهد داشت.