ممكن است شما هم از جمله افرادي باشيد كه از سرعت پايين راه اندازي كامپيوتر خود ناراضي باشيد. در اين مقاله به شما نشان مي‌دهيم چطور بدون هزينه و تنها با اندكي دست بردن در تنظيمات سيستم، سرعت بالا آمدن كامپيوتر خود را بصورت چشمگيري افزايش دهيد.
هنگامي كه كامپيوتر خود را روشن مي‌كنيد، پردازنده مراحل ابتدايي استارت آپ را انجام داده و بعد به سراغ آدرس خاصي در حافظه ROM مي‌رود. در ادامه پردازنده دستورالعمل‌هاي مخصوصي كه در اين آدرس قرار دارند را اجرا مي‌كند. اين دستورالعمل‌ها در حقيقت بارگذاري كدهاي بعدي سيستم را ممكن مي‌كنند. دستورالعمل‌هاي موجود در ROM كه براي آماده‌سازي سيستم براي شروع به كار است، تمام سخت افزار‌هاي موجود را چك كرده و چند تست از عملكرد آنها مي‌گيرد. سپس به آدرس خاصي در اولين محل ذخيره‌سازي سيستم شما كه احتمالا ديسك سخت است، مراجعه مي‌كند. البته با اين پيش‌فرض كه قرار نيست سيستم از طريق يك شبكه شروع و تنظيم اوليه شود (فرايند آغاز به كار يك كامپيوتر را بوت شدن مي‌نامند). درنهايت پس از انجام اين مراحل، فرايند بارگذاري سيستم‌عامل آغاز مي‌شود.
در ويندوز دستورالعمل‌هايي كه پردازنده بارگذاري مي‌كند، Windows Boot Manager نام دارد. اين دستورالعمل‌ها موجب شروع به كار ويندوز مي‌شوند. در طي اين فرايند هسته اصلي ويندوز كه كِرنل ناميده مي‌شد، به همراه چند درايور اصلي و لايه‌ي انتزاعي از سخت‌افزار، به حافظه منتقل مي‌شوند. سپس مجموعه‌اي از سرويس‌هاي ويژه مثل مديريت حافظه مجازي, مديريت داده‌هاي ورودي/خروجي شروع به كار كرده و ريجستري ويندوز را بارگذاري مي‌كنند.
رجيستري شامل اطلاعاتي در مورد سرويس‌ها، درايور‌ها و بار برنامه‌هاي كاربردي در مرحله شروع به كار مي‌باشد. در حقيقت رجيستري پايگاه داده‌اي است كه درآن تنظيمات، آپشن‌ها و محل اصلي برنامه‌هاي سطح بالا و سرويس‌هاي سطح پايين سيستم‌عامل، ذخيره مي‌شود. به مرور با نصب و حذف برنامه‌هاي مختلف، رجيستري پر شده و زمان بارگذاري افزايش مي‌يابد.
مدت زمان لازم براي آماده به كار شدن سيستم، به حجم بار سرويس‌هاي ويژه و اطلاعات برنامه‌هايي وابسته است كه با بالا آمدن سيستم شروع به كار مي‌كنند. اين برنامه‌ها را استارت آپ اپليكيشن مي‌نامند. براي كاهش مدت زمان فرايند بوت شدن سيستم، مي‌توان چند مورد را بررسي كرد:
- باياس سيستم يا همان Extensible Firmware Interface (EFI)
- Windows Boot Manager
- سرويس‌هاي سيستم
- سرويس‌هاي برنامه‌ها
- برنامه‌هاي استارت آپ
- رجيستري ويندوز
در ادامه به بررسي جداگانه هريك از اين موارد مي‌پردازيم.
غيرفعال كردن سرويس‌هاي غيرضروري
براي اندازه‌گيري زمان بوت شدن سيستم خود كافيست يك فايل متني يا محتواي " Stop the Stopwatch" ايجاد كرده و در محلC:Usersyour usernameAppDataRoamingMicrosoftWindowsStart MenuProgramsStartup قرار دهيد. با اينكار مدت زمان بوت شدن سيستم ثبت خواهد شد. ابتدا بايد سرويس‌هاي فعال در ابتداي كار سيستم يا همان سرويس‌هاي استارت آپ را بيابيم. براي اينكار پس از باز كردن منوي Start كلمه Run را تايپ كرده و اينتر را بزنيد. در پنجره باز شده كلمه msconfig را تايپ كنيد. در پنجره ظاهر شده به تَب Services برويد. در اين بخش مي‌توانيد با توجه به نياز خود سرويس‌هايي را غيرفعال كنيد. ما موارد زير را براي غير فعال كردن پيشنهاد مي‌كنيم:·
- Windows Media Center Scheduler service
- Microsoft Office Groove Audit Service
- Microsoft Office Diagnostic Service
- Smart Card Removal Policy
- Smart Card
غيرفعال كردن اپليكيشن‌هاي استارت آپ
تب Startup در كادر msconfig ليستي از اپليكيشن‌هايي كه در آغاز به كار سيستم فعال مي‌شوند را نشان مي‌دهد. بيشتر برنامه‌ها در اين قسمت به ندرت استفاده مي‌شوند. براي مثال با غير فعال كردن آپديت Adobe شما مي‌توانيد نزديك به 16درصد سرعت بوت شدن سيستم خود را افزايش دهيد.
اعمال تغييرات در باياس سيستم
اگر بلافاصله بعد از روشن شدن كامپيوتر به قسمت تنظيمات باياس برويد مي‌توانيد تغييراتي را اعمال كنيد كه در چيزي حدود 5 ثانيه بوت شدن سيستم را سريعتر مي‌كند. اين تغييرات شامل غيرفعال كردن پورت اترنت اضافي و كنترلر SATA است. همچنين با اولويت دادن به بارگذاري سيستم از روي ديسك سخت، فرايند زمانبر جستجو در محتوايت CD/DVD براي قابليت راه‌اندازي سيستم را عملا حذف مي‌كنيد. به اين ترتيب از وظايف باياس در ابتداي راه‌اندازي سيستم كاسته‌شده و درنتيجه سيستم سريعتر آماده استفاده خواهد شد.
پاك‌سازي رجيستري
در مقايسه با ساير تكنيك‌ها، پاك‌سازي رجيستري تاثير كمتري بر افزايش سرعت بوت شدن دارد (در حدود 2 ثانيه كمتر). براي اينكار مي‌توانيد از ابزاري مانند Ccleaner 3.12 استفاده كنيد. البته پاك‌سازي رجيستري به افزايش حجم حافظه قابل استفاده كمك مي‌كند و همين عامل مي‌تواند سرعت عملكرد سيستم را ارتقا دهد. تنظيم مدت زمان نمايش منوي بوت بطور پيش‌فرض در هنگام بالا آمدن سيستم، ويندوز 30 ثانيه به كاربر مهلت مي‌دهد تا از ميان گزينه‌هاي موجود، سيستم عامل مورد نظر خود را انتخاب كند. شما مي‌توانيد با استفاده از تب Boot در msconfig اين زمان را كاهش دهيد.
سخن آخر:
مباحث متعددي در مورد هريك از تكنيك‌هاي مطرح شده وجود دارد كه شما مي‌توانيد تاثير هريك را جداگانه بررسي كنيد. اما به طور كلي با اندكي دست بردن در تنظيمات سيستم، مي‌توان در حدود 30% سرعت بوت شدن يك كامپيوتر خانگي را افزايش داد. البته اگر مايل باشيد براي افزايش سرعت بالا آمدن سيستم خود هزينه كنيد، تكنولوژي حافظه SSD RAID array مي‌تواند زمان بوت شدن يك سيستم خانگي را 30 ثانيه برساند. به هر حال با تكنيك‌هاي مطرح شده حتي معمولي‌ترين كامپيوتر‌هاي خانگي نيز مي‌توانند افزايش سرعت بوت قابل ملاحظه‌اي داشته باشند. به طورت متناوب هر چند ماه يكبار سرعت بالا آمدن سيستم خود را چك كنيد چراكه نصب برخي برنامه‌ها مي‌توانند بارديگر موجب طولاني شدن مدت زمان بوت شدن كامپيوتر شما شوند.
